ĐỆ TỨ THẬP THẤT TẮC
ĐÂU SUẤT TAM QUAN
- CỬ:
Đâu Suất Duyệt hoà thượng thiết tam quan vấn học giả:
— Bát thảo tham huyền, chỉ đồ kiến tính, tức kim thượng nhân tính tại thậm xứ? Thức đắc tự tính, phương thoát sinh tử, nhãn quang lạc thời, tác ma sinh thoát? Thoát đắc sinh tử, tiện tri khứ xứ, tứ đại phân ly, hướng thậm xứ khứ?
- BÌNH:
Nhược năng hạ đắc thử tam chuyển ngữ, tiện khả dĩ tuỳ xứ tác chủ, ngộ duyên tức tông. Kỳ hoặc vị nhiên, thô thực dị bảo, tế tước nan cơ.
- TỤNG:
Nhất niệm phổ quan vô lượng kiếp,
Vô lượng kiếp sự tức như kim.
Như kim thứ phá cá nhất niệm,
Thứ phá như kim thứ để nhân.
BÀI THỨ BỐN MƯƠI BẢY
BA CỬA CỦA ĐÂU SUẤT
- CÔNG ÁN:
Hoà thượng Đâu Suất Duyệt[1] đặt ra ba cửa để hạch hỏi người học rằng:
— Lặn lội tìm học, chỉ mưu thấy tính, vậy tính ở đâu? Biết được tính minh mới thoát sinh tử, vậy khi nhắm mắt buông tay làm sao thoát? Thoát được sinh tử mới biết chỗ mình đi về, vậy khi tứ đại[2] tan rã, mình đi về đâu?
- LỜI BÀN:
Nếu nơi đây mà hạ được ba câu chuyển ngữ thì ở đâu cũng làm chủ được, nơi nào cũng là nhà được. Còn nếu chưa, đồ ăn dở dễ no, nhai kỹ khó đói.
- KỆ TỤNG:
Một niệm xem cùng vô lượng kiếp,
Chuyện đời vô lượng chính là đây.
Giờ đây một niệm bằng nom thấy,
Là thấy ai kia thấy niệm này.
[1] Đâu Suất Duyệt: (1044- 1091) Thọ học và đắc pháp với ngài Bảo Phong, giòng Lâm Tế.
[2] Tứ đại: Đất, nước, lửa, gió. Xem chú thích thứ 94.