ĐỆ NHỊ THẬP NHỊ TẮC
CA DIẾP SÁT CAN
- CỬ:
Ca Diếp nhân A Nam vấn vân:
— Thế Tôn truyền kim lan cà sa ngoại, biệt truyền hà vật?
Diếp hoán vân:
— A Nan!
Nan ứng:
— Nặc:
Diệp vân:
— Đảo khước môn tiền sát can trước.
- BÌNH:
Nhược hướng giả lý hạ đắc nhất chuyển ngữ thân thiết, tiện kiến Linh Sơn nhất hội nghiễm nhiên vị tán. Kỳ hoặc vị nhiên, Tỳ Bà Thi Phật tảo lưu tâm, trực chí nhi kim bất đắc diệu.
- TỤNG:
Vấn xứ hà như đáp xứ thân,
Kỷ nhân ư thử nhãn sinh cân.
Huynh hô đệ ứng dương gia xú,
Bất thuộc âm dương biệt thị xuân.
BÀI THỨ HAI MƯƠI HAI
CÂY SÁT CAN CỦA CA DIẾP
- CÔNG ÁN:
Ngài A Nan[1] hỏi ngài Ca Diếp:
— Ngoài bộ y vàng, Thế Tôn còn truyền chi cho Ngài nữa?
Ca Diếp gọi:
— A Nam!
A Nam dạ. Ca Diếp nói:
— Hãy lật ngược cây sát can[2] ngoài cửa.
- LỜI BÀN:
Nếu ở đây mà hạ được một câu chuyển ngữ cho xác thiết thì thấy được pháp hội Linh Sơn như đang còn tiếp diễn. Còn nếu như chưa, thì quả là Phật Tỳ Bà Thi[3] đã sớm lo toan, mãi đến giờ vẫn chưa xong.
- KỆ TỤNG:
Chỗ hỏi còn xa, đáp mới gần,
Bao người trố mắt nổi đường gân.
Anh kêu em dạ, tuồng gia giáo,
Há phải âm dương mới có xuân.
[1] A Nan: Ananda, A Nan Đà, một trong 10 đại đệ tử của Phật, bậc Đại Thanh Văn theo hầu luôn bên Phật. Họ Thích, em chú bác với Phật, nhưng nhỏ tuổi hơn nhiều. Sau khi Phật nhập diệt, được ngài Ca Diếp truyền y bát cho. Sinh tại Ca Tỳ La quốc, tịch ở giữa sông Hằng Hà.
[2] Cây sát can: Cây trụ cờ ở trước chùa, mỗi khi có lễ hay có thuyết pháp thì kéo cờ lên để chúng biết mà tụ hội.
[3] Phật Tỳ Ba Thi: Vipacyi, một vị Phật đời Quá khứ vị Phật thứ 998 trong 1000 vị Phật ở Trang Nghiêm kiếp và là vị Phật thứ nhất trong 7 vị cổ Phật.