ĐỆ CỬU TẮC
ĐẠI THÔNG TRÍ THẮNG
- CỬ:
Hưng Dương Nhược hoà thượng nhân tăng vấn:
— Đại Thông Trí Thẳng Phật, thập kiếp toạ đạo trường Phật pháp bất hiện tiền, bất đắc thành Phật đạo thời như hà?
Nhượng viết:
— Kỳ vấn thậm đề đương!
Tăng vân:
— Ký thị toạ đạo trường, vị thậm ma bất đắc thành Phật đạo?
Nhượng viết:
— Vị y bất thành Phật.
- BÌNH:
Chỉ hứa lão Hồ tri, bất hứa lão Hồ hội, Phàm phu nhược tri, tức thị thánh nhân, thánh nhân nhược hội, tức thị phàm phu.
- TỤNG:
Liễu thân hà tự liễu tâm hưu,
Liễu đắc tâm hề thân bất sầu.
Nhược dã thân tâm câu liễu liễu,
Thần tiên hà tất canh phong hầu.
BÀI THỨ CHÍN
PHẬT ĐẠI THÔNG TRÍ THẮNG
- CÔNG ÁN:
Một ông tăng hỏi hoà thượng Hưng Dương Nhượng[1]:
— Phật Đại Thông Trí Thắng[2] ngồi tu mười kiếp ở đạo trường[3], Phật pháp không hiển hiện, không thành được Phật đạo, thế nghĩa là sao?
Sư nói:
— Hỏi thật hay!
Ông tăng nói:
— Đã ngồi tu ở đạo trường, sao lại không thành được Phật đạo?
Sư đáp:
— Vì ông ấy không thành Phật.
- LỜI BÀN:
Chỉ cho Lão Hồ biết, không cho lão Hồ hiểu. Kẻ phàm phu mà biết thì đó là thánh nhân, thánh nhân mà hiểu, đó là phàm phu vậy.
- KỆ TỤNG:
Rõ thân há đọ tâm trong sáng,
Sáng được tâm chừ, thân chẳng sầu.
Ví cả thân tâm đều tỏ sạch,
Thần tiên nào phải đợi phong hầu.
[1] Hưng Dương Nhượng: (?-?) Thuộc giòng Quy Ngưỡng, môn đệ đời thứ 5 của Bách Trượng.
[2] Phật Đại Thông Trí Thắng: Mahâbhidjnânabhibhû. Một vị Phật đời Quá khứ ở cõi Hảo Thành. Trong một tiền kiếp xa xưa, Phật Thích Ca là con của Phật Đại Thông Trí Thắng.
[3] Đạo trường: (Bodhigâya). Khoảng đất đạo, nơi Phật ngồi đại định mà thành đạo. Sau này dùng để chỉ chỗ cúng Phật, tụng Kinh, giảng đạo hay nơi thanh tịnh để tham Thiền.