ĐỆ TAM THẬP TẮC
TỨC TÂM TỨC PHẬT
- CỬ:
Mã Tổ nhân Đại Mai vấn:
— Như hà thị Phật?
Tổ vân:
— Tức tâm tức Phật.
- BÌNH:
Nhược năng trực hạ lĩnh lược đắc khứ, trước Phật y, khiết Phật phạn, thuyết Phật thoại, hành Phật hành, tức thị Phật dã. Nhiên tuy như thị, Đại Mai dẫn đa thiểu nhân, thác nhận định bàn tinh. Tránh tri đạo thuyết cá Phật tự, tam nhật sấu khẩu. Nhược thị cá hán, kiến thuyết tức tâm tức Phật, yểm nhĩ tiện tẩu.
- TỤNG:
Thanh thiên bạch nhật,
Thiết kỵ tầm mịch.
Cánh vấn như hà,
Bảo tang kiếu khuất.
BÀI THỪ BA MƯƠI
TỨC TÂM TỨC PHẬT
- CÔNG ÁN:
Ngài Đại Mai[1] hỏi ngài Mã Tổ[2]:
— Phật là gì?
Sư đáp:
— Tức tâm tức Phật.
- LỜI BÀN:
Nếu thấy liền được như vậy thì mặc áo Phật, ăn cơm Phật, nói lời Phật, làm điều Phật. Tức là Phật vậy. Tuy như thế, Đại Mai đã khiến bao người nhận lầm phương hướng. Đâu biết rằng nói một chữ Phật, phải ba ngày súc miệng. Nếu là người có trí, nghe nói tức tâm tức Phật thì bịt tai mà chạy.
- KỆ TỤNG:
Sự việc vốn rõ ràng,
Đừng tìm kiếm lang bang.
Còn hỏi han này nọ,
Cầm tang vật kêu oan.
[1] Đại Mai: (752-?) Thọ học và đắc pháp với ngài Mã Tổ (707-786). Ngộ xong thì vào núi sống ẩn dật.
[2] Mã Tổ: (707-780) Pháp danh Đạo Nhất, hiệu là Đại Tịch, thọ học và đắc pháp với ngài Nam Nhạc Hoài Nhượng (677-744). Có 84 môn đệ, nổi tiếng nhất là Nam Tuyền, Bách Trượng, Đại Mai… Về sau, được tôn xưng là Pháp chủ ở Giang Tây (Giang Tây chủ Đại Tịch).